https://islamansiklopedisi.org.tr/kutbe-b-amir
Medine’de doğdu. Benî Hazrec’in Selemoğulları kabilesinin ileri gelenlerindendir. Medineli ilk altı müslümandan biri olup Birinci Akabe Biatı’nda bulundu, İkinci Akabe Biatı’nda da kabilesini temsil etti. Bedir Gazvesi’nden itibaren Hz. Peygamber’le birlikte bütün savaşlara katıldı ve büyük yararlılıklar gösterdi. Ok atmadaki maharetiyle bilinen Kutbe, Uhud Gazvesi’nin en sıkıntılı anlarında Resûl-i Ekrem’in yanından ayrılmadı, dokuz yerinden yaralandı ve Resûlullah’ın övgüsünü kazandı. Mekke’nin fethinde kabilesinin bayraktarlığını yaptı. Fetihten sonra Tihâme bölgesinde yaşayıp İslâm’a boyun eğmeyen Has‘am kabilesine gönderilen yirmi kişilik müfrezeye kumandan tayin edildi ve kendi adıyla anılan seriyyeyi başarıyla yönetti.
Câhiliye döneminde soylu Kureyş kabilesi mensuplarının ihramlı iken evlerine kapılarından, diğerlerinin ise evlerinin arkasından açtıkları bir gedikten girmeleri âdetti. Bu âdete aykırı davranan Kutbe’yi Kureyşliler günahkâr sayınca evlere arkalarından değil kapılardan girmeyi emreden âyet (el-Bakara 2/189) nâzil oldu (İbn Kesîr, I, 327).
Kutbe b. Âmir, kendi kabilesine mensup sahâbeden Ümmü Amr bint Amr b. Hadîde ile evlenmiş ve bu evlilikten Ümmü Cemîl adında bir kızı olmuştur. Kaynaklarda onun Hz. Osman döneminde (644-656) vefat ettiği kaydedilmekte, hadis rivayet ettiğine dair bir bilgi bulunmamaktadır.
BİBLİYOGRAFYA
Vâkıdî, el-Meġāzî, I, 7, 9, 24, 243, 335; II, 754, 800, 981.
İbn Hişâm, es-Sîre, II, 430, 432, 699.
İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, I, 219, 220; II, 162; III, 578-579; VIII, 409.
Taberî, Târîḫ (Ebü’l-Fazl), II, 355-356.
İbn Hibbân, es̱-S̱iḳāt, III, 347.
Hâkim, el-Müstedrek, III, 249-250.
Ebû Nuaym, Maʿrifetü’ṣ-ṣaḥâbe, TSMK, III. Ahmed, nr. 497, II, vr. 153a.
İbn Mâkûlâ, el-İkmâl, IV, 525.
İbn Hazm, Cevâmiʿu’s-sîre (nşr. İhsan Abbas – Nâsırüddin Esed), Kahire 1956, s. 70, 82, 138.
İbn Abdülber, el-İstîʿâb, III, 1282.
İbnü’l-Cevzî, Ṣıfatü’ṣ-ṣafve, I, 489.
İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, IV, 406.
İbn Seyyidünnâs, ʿUyûnü’l-es̱er, II, 206.
Zehebî, Tecrîdü esmâʾi’ṣ-ṣaḥâbe, Beyrut, ts. (Dârü’l-ma‘rife), II, 15.
İbn Kesîr, Tefsîrü’l-Ḳurʾân, I, 327.
İbn Hacer, el-İṣâbe, III, 237.
Şâmî, Sübülü’l-hüdâ, VI, 327.
Hâlid Abdurrahman el-Ak, Mevsûʿatü’l-ʿuẓamâʾ ḥavle’r-resûl, Beyrut 1412/1991, III, 1595.
