https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-battal-el-batalyevsi
Endülüs şehirlerinden Batalyevs’te (Badajoz) doğdu. Kurtuba’da (Córdoba) öğrenim gördükten sonra İlbîre’ye (Elvira) yerleşti. Güçlü bir şair olup şiirlerinde “Yâ ayn cûdî” hitabını çok kullandığı için Ayn Cûdî ve muhtemelen Câhiliye şairi Mütelemmis’e benzetilmesi sebebiyle de Mütelemmis lakaplarıyla tanındı. İbnü’l-Kettânî Kitâbü’t-Teşbîhât adlı eserinde şiirlerinden çeşitli örnekler vermiştir (bk. bibl.). İbn Ebû Zemenîn ile arkadaş olan İbn Battâl’in talebeleri arasında İbn Abdülber en-Nemerî, İbnü’l-Hazzâ, İbnü’l-Hassâr ve Hakem b. Muhammed b. Ebû Rebî‘ el-Eyserî gibi âlimler vardır. İbn Battâl İlbîre’de vefat etti.
Kaynaklarda, İbn Battâl’in, müftü ve kadılar için önemli bir müracaat kaynağı olduğu belirtilen el-Muḳniʿ fî uṣûli’l-aḥkâm ile Âdâbü’ṣ-ṣavm, el-Mûḳıẓ (zühdle ilgilidir), Edebü’l-hümûm (Edebü’l-mehmûm), ed-Delîl ilâ ṭâʿati’l-celîl adlı eserlerinin bulunduğu kaydedilir. Makkarî, hadisçi İbn Battâl el-Kurtubî’nin Şerḥu’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaḥîḥ’ini yanlışlıkla İbn Battâl el-Batalyevsî’ye nisbet etmiştir (Nefḥu’ṭ-ṭîb, III, 451).
BİBLİYOGRAFYA
İbnü’l-Kettânî, et-Teşbîhât min eşʿâri ehli’l-Endelüs (nşr. İhsan Abbas), Beyrut 1401/1981, s. 38-39, 48, 59, 91-92, 113, 123-125, 126, 164, 227-229, 231, 233, 255-256, 263.
Humeydî, Ceẕvetü’l-muḳtebis (nşr. İbrâhim el-Ebyârî), Kahire 1410/1989, I, 344.
Kādî İyâz, Tertîbü’l-medârik, II, 748.
İbn Hayr, Fehrese (nşr. İbrâhim el-Ebyârî), Kahire 1410/1989, I, 309.
İbn Beşküvâl, eṣ-Ṣıla (nşr. İbrâhim el-Ebyârî), Kahire 1410/1989, I, 313.
Dabbî, Buġyetü’l-mültemis (Ebyârî), II, 379.
İbn Ferhûn, ed-Dîbâcü’l-müẕheb, I, 376-377.
Makkarî, Nefḥu’ṭ-ṭîb, III, 292, 450-451.
Mahlûf, Şeceretü’n-nûr, I, 102.
Îżâḥu’l-meknûn, I, 51, 478; II, 548.
Hediyyetü’l-ʿârifîn, I, 396-397.
Ziriklî, el-Aʿlâm, III, 195.
Kehhâle, Muʿcemü’l-müʾellifîn, IV, 273.
Sezgin, GAS, II, 691-692.
