YARATMA
MEŞŞÂİYYE
İslâm toplumunda Aristo sistemini temel alan felsefî hareketlere verilen ad.
İŞRÂKIYYE
Şehâbeddin es-Sühreverdî’nin (ö. 587/1191) kurduğu mistik ve teosofik felsefe.
YENİ EFLÂTUNCULUK
III. yüzyılda ortaya çıkan, Batı Ortaçağ ve İslâm düşüncesini etkileyen felsefe okulu.
FEYİZ
Bütün bilgilerin ve varlıkların Allah’tan zuhur ve tecelli etmesi anlamında tasavvuf terimi.
FELEK
Ortaçağ İslâm kozmolojisinde yıldızları taşıdığına ve hareket ettirdiğine inanılan şeffaf gökküre; gezegenlerin yörüngesi.
AKIL
İnsanı diğer canlılardan ayıran ve onu sorumlu kılan temyiz gücü, düşünme ve anlama melekesi.
HEYÛLÂ
Âlemin ilk maddesi anlamında felsefe ve kelâm terimi.
DETERMİNİZM
Kâinatta olup biten her hadisenin maddî veya mânevî sebeplerin zorunlu sonucu olduğunu ileri süren felsefî doktrin.
TEHÂFÜTÜ’l-FELÂSİFE
Gazzâlî’nin (ö. 505/1111) İslâm Meşşâî felsefesini ve Yeni Eflâtuncu sudûr nazariyesini eleştirmek amacıyla yazdığı eser.