https://islamansiklopedisi.org.tr/meyfaa-seriyyesi
Birlikte hareket eden Gatafân kabilesinin kollarından Benî Uvâl (عوال) ve Benî Abd b. Sa‘lebe’nin müslümanlara ait develeri yağmalamaları üzerine gerçekleştirilen Zâtürrikā‘ Gazvesi ile (5/626) I. Zülkassa (6/627), II. Zülkassa (6/627) ve Taref (6/627) seriyyelerinden bir sonuç alınamamış ve fırsat buldukça Hayber yahudilerine de yardımcı olan bu kabilelerin cezalandırılması kararlaştırılmıştı. Hz. Peygamber, 7. yılın Ramazan ayında (Ocak 629) Gālib b. Abdullah’ın kumandasına verdiği 130 kişilik bir birliği iki kabilenin yaşadığı Meyfaa mevkiine sevketti (seriyyenin Benî Sa‘d b. Zübyân üzerine gönderildiği rivayeti [Belâzürî, I, 486] doğru değildir). Meyfaa, Necid’de bir mevki olup burada aynı adı taşıyan bir de su kaynağı vardır. Resûl-i Ekrem’in bu kararı almasında Karkaratülküdr Gazvesi’nde esir alınan ve daha sonra İslâm’a girince âzat edilen Yesâr er-Râî etkili olmuş ve özellikle Uvâl ve Abd b. Sa‘lebe oğullarının bulundukları yeri iyi bildiği için sefer sırasında kılavuzlukla görevlendirilmişti (Vâkıdî, II, 726). Yesâr, Gālib b. Abdullah ve adamlarını farklı bir yoldan götürdü. Yol boyunca yiyecekleri tükenen ve çok sıkıntı çeken müslümanlar Yesâr’ın kendilerini yanıltarak tuzağa düşüreceğini düşündükleri sırada varacakları yere ulaştılar. Gālib b. Abdullah hemen birliğini savaş düzenine geçirip kaçanların takip edilmemesi tâlimatıyla birlikte hücum emri verdi. Gerçekleştirilen saldırı sonunda herhangi bir esir alınamadıysa da her iki kabilenin ileri gelenlerinden bazıları öldürüldü ve birçok deve ve davar ele geçirildi (İbn Sa‘d, II, 91).
Meyfaa Seriyyesi İbn Hişâm’ın eserinde yer almamakta, Taberî’de ise onun yerine İbn Hişâm’daki şekliyle Mürre Seriyyesi (es-Sîre, IV, 269) anlatılmaktadır (Târîḫ, III, 22-23). Bu duruma dikkat çeken Leone Caetani, Meyfaa ve Mürre seriyyelerinin aslında bir tek olay olduğunu, ancak Vâkıdî tarafından yanlışlıkla iki farklı şekilde rivayet edildiğini ileri sürmektedir (İslâm Tarihi, V, 181-182). Halbuki Meyfaa Seriyyesi 7. yılın Ramazan (Ocak 629), yine Gālib b. Abdullah’ın kumandasında çıkılan Mürre Seriyyesi 8. yılın Safer (Haziran 629) ayında gerçekleştirilmiştir. Bu durum siyer ve hadis kaynaklarınca teyit edilmektedir (bk. MÜRRE SERİYYESİ).
BİBLİYOGRAFYA
Vâkıdî, el-Meġāzî, II, 726-727.
İbn Hişâm, es-Sîre (nşr. Ömer Abdüsselâm Tedmürî), Kahire 1987, IV, 269.
İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt (nşr. Abdülkādir Atâ), Beyrut 1410/1990, II, 91.
Belâzürî, Ensâb (Zekkâr), I, 486.
Taberî, Târîḫ (Ebü’l-Fazl), III, 22-23.
Diyarbekrî, Târîḫu’l-ḫamîs, Beyrut 1283, II, 61.
Nûreddin el-Halebî, İnsânü’l-ʿuyûn, Beyrut, ts. (Dârü’l-ma‘rife), III, 192-193.
L. Caetani, İslâm Tarihi (trc. Hüseyin Cahid), İstanbul 1925, V, 181-184.
M. Âsım Köksal, İslâm Tarihi: Hz. Muhammed (a.s.) ve İslâmiyet, Medine Devri, İstanbul 1981, VII, 312-316.
