https://islamansiklopedisi.org.tr/kuveyri
Mes‘ûdî’nin felsefe öğretiminin İslâm dünyasına intikaliyle ilgili verdiği bilgiden, Abbâsî Halifesi Mu‘tazıd-Billâh zamanında (892-902) yaşadığı ve bu dönemin önde gelen felsefe üstatlarından biri olduğu anlaşılmaktadır (et-Tenbîh, s. 122). Yine aynı kaynaktan, devrin diğer bir mantıkçısı ve Fârâbî’nin mantık hocası olan Yuhannâ b. Haylân’ın çağdaşı olduğu öğrenilen Kuveyrî mantıkçı Ebû Bişr Mettâ b. Yûnus’un da hocasıdır. İbnü’n-Nedîm onu başlıca felsefe literatürünü Arap diline aktaranlar arasında zikreder; ayrıca Aristo’ya ait Peri Hermeneias, Birinci Analitikler ve Sofistika’yı yorumlayanlardan olduğunu belirtir (el-Fihrist, s. 305-309, 310). Ebû Hayyân et-Tevhîdî’nin, Ya‘kūb b. İshak el-Kindî’nin öğrencisi İbnü’t-Tayyib es-Serahsî’den naklen bildirdiğine göre Abbâsî Devleti’nin kâtiplerinden İbn Sevâbe, yakın dostu Ebû Ubeyde’nin tavsiyesi üzerine Öklid geometrisine vukufu ile tanınan Kuveyrî’den ders almak istemiş, ancak Kuveyrî’nin kendisine geometri öğretme bahanesiyle itikadını bozmaya kalkıştığını farkedince onu yanından uzaklaştırmıştır (Aḫlâḳu’l-vezîreyn, s. 235-241).
İfadelerinin muğlak olması ve bol miktarda yabancı kelime kullanması yüzünden kitaplarının ilgi görmediği belirtilen Kuveyrî’nin kaynaklarda adı geçen eserleri şunlardır: Kitâbü Tefsîri Ḳāṭîġūriyâs, Kitâbü Bariyermîniyâs, Kitâbü Analûṭîḳā el-ûlâ, Kitâbü Anâlûṭîḳā es̱-s̱âniye.
BİBLİYOGRAFYA
Mes‘ûdî, et-Tenbîh, s. 122.
İbnü’n-Nedîm, el-Fihrist (Teceddüd), s. 305, 309, 310, 321.
Ebû Hayyân et-Tevhîdî, Aḫlâḳu’l-vezîreyn (nşr. Muhammed b. Tâvît et-Tancî), Dımaşk 1385/1965, s. 235-347.
İbnü’l-Kıftî, İḫbârü’l-ʿulemâʾ, s. 55.
İbn Ebû Usaybia, ʿUyûnü’l-enbâʾ, s. 316-317.
Kehhâle, Muʿcemü’l-müʾellifîn, I, 78.
