KÂMİL YÛSUF el-BEHTÎMÎ

Mısır’ın Kalyûbiye vilâyetine bağlı Behtîm köyünde doğdu. Kâmil Yûsuf olarak tanındı. Babası da kurrâdandı. Kur’ân-ı Kerîm’i ezberleyen Kâmil Yûsuf’un tilâvetindeki başarısı, bu alanda gördüğü herhangi bir nizamî eğitim ve öğretime değil Mısır’ın meşhur kārileri Muhammed Rif‘at, Muhammed Selâme ve Muhammed es-Sayfî gibi üstatları dinlemesine dayanmaktadır.

Kur’an tilâvetine köyündeki İbrâhim Bey Çiftliği Mescidi’nde başlayan Kâmil Yûsuf, her gün ikindi namazından önce kendisini dinleyenlerin yoğun ilgisine mazhar oldu. Kısa zamanda şöhreti yayıldı ve çeşitli merasimler için yapılan davetlere katılarak Kur’an okudu. Kâmil Yûsuf’un adını duyan Muhammed es-Sayfî, Behtîm’e giderek onun okuyuşuyla ilgilendi ve çok beğendiği bu genç okuyucuyu Kahire’ye götürerek evinde misafir etti. Bu beraberlik Kâmil Yûsuf’un geniş bir çevre ile tanışmasını sağladı. Kahire’de çeşitli toplantılardaki tilâvetleri, okuduğu kaside ve ilâhilerle halkın takdirini kazandı.

Kâmil Yûsuf’un Mısır Radyosu’na intisap ettiği zaman konusunda değişik tarihler verilmektedir. Mahmûd es-Sa‘denî’ye göre bu tarih 1938’dir (Elḥânü’s-semâʾ, s. 94-95). Oğlu İsâm el-Behtîmî, babasının radyoya intisabının Şeyh Muhammed es-Sayfî’nin yardımıyla 1953’te gerçekleştiğini belirtmektedir; bunu teyit eden sözleşme metninin bir sûreti Mahmûd el-Hûlî tarafından neşredilmiştir (Eṣvâtün min nûr, s. 150-157). Ebü’l-Anîn Şaîşa‘ın Şükrî el-Kādî’ye söylediğine göre ise Kâmil Yûsuf’un radyodaki deneme süresini başarı ile geçirmesi buraya iltihakından üç dört yıl sonra 1942 veya 1943’te olmuştur. Bu bilgileri şu şekilde telif etmek mümkündür: Kâmil Yûsuf Mısır Radyosu’nda ilk defa 1938’de Kur’an okumaya başlamış, bunun ardından gelen deneme süresi 1942 veya 1943’te sona ermiştir. 1953’teki sözleşme konusu ise Kâmil Yûsuf’un özlük haklarıyla ilgili bir düzenleme olmalıdır.

Muhtemelen 1945’te Filistin’e giden ve ramazan ayı boyunca Ortadoğu Radyosu’nda Kur’ân-ı Kerîm tilâvet eden Kâmil Yûsuf, Tahrîr Meydanı’ndaki Ömer Mekrem Camii’ne cuma günleri mukabele okumak üzere tayin edilmiş, ölümüne kadar bu görevini sürdürmüştür. Bugün de Kahire Radyosu’ndan onun kasetlerinden Kur’an yayını yapılmaktadır. Kâmil Yûsuf’a 1967’de Port Said şehrinde katıldığı bir merasim sonrasında felç isabet etti ve Şubat 1969’da beyin kanamasından öldü.

Güzel sesi ve âhenkli okuyuşuyla bütün İslâm dünyasında sevilerek dinlenen Kâmil Yûsuf konunun uzmanları tarafından da takdir edilmiş, Mustafa es-Sayfî, Muhammed Selâme ve Ebü’l-Anîn Şaîşa‘ gibi otoriteler onun başarılı tilâvetinden övgüyle söz etmişlerdir. 23 Temmuz (1952) ihtilâl komitesi üyeleri Kâmil Yûsuf’a özel ilgi göstermiş, kendisini çok seven Cemal Abdünnâsır cumhurbaşkanlığı köşkünde yapılan merasimlerde Kur’an tilâvet etmek üzere onu davet etmiştir.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2001 yılında İstanbul’da basılan 24. cildinde, 284-285 numaralı sayfalarda yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.