https://islamansiklopedisi.org.tr/international-islamic-university
İslâmâbâd’da Kāidiâzam Üniversitesi’ne bağlı olarak 1979’da öğretim faaliyetine başlayan bazı fakülte ve enstitüler 11 Kasım 1980 tarihinde İslâm Üniversitesi adı altında yeniden yapılandırılmıştır. Üniversitenin kuruluşu, 1979’da Pakistan Millî Eğitim yasasının yeni üniversite açılmasını yasaklayıp mevcutların geliştirilmesini hükme bağlamasından dolayı, Kāidiâzam Üniversitesi’ne bağlı birkaç fakülte ve enstitünün bir araya getirilmesiyle (Şeriat Fakültesi, İslâm Araştırmaları Enstitüsü ve Dil Enstitüsü) gerçekleşmiştir. İslâm Konferansı Teşkilâtı’nın 1985 yılında beş İslâm ülkesinde (Malezya, Bengladeş, Uganda, Nijer, Pakistan) yüksek öğretim kurumu tesis etme düşüncesi bağlamında İslâm Üniversitesi, Pakistan hükümeti tarafından Mart 1985’te Uluslararası İslâm Üniversitesi olarak tekrar düzenlenmiştir.
İslâm dünyasının siyasal, ekonomik ve entelektüel alanlarda ihtiyaç duyduğu bilim adamlarını ve akademisyenleri yetiştirmeyi amaçlayan üniversite İslâm Araştırmaları Fakültesi, Arap Dili Fakültesi, Şeriat ve Hukuk Fakültesi, Uluslararası İslâmî Ekonomi Enstitüsü, Mühendislik ve Teknoloji Fakültesi, Sosyal Bilimler Fakültesi, İdarî Bilimler Fakültesi, Dil ve Edebiyat Fakültesi, Temel ve Uygulamalı Bilimler Fakültesi olmak üzere, otuz iki bölüm, 120 program, altı bağımsız akademi ve araştırma merkezleriyle öğretim faaliyetlerine devam etmektedir. Eğitim dili Arapça, Urduca ve İngilizce’dir. 2013-2014 öğretim yılında yaklaşık 9000’i kız olmak üzere toplam 17.000 öğrencisi bulunan üniversitenin 2000 öğrencisi de kendisine bağlı İkra Teknoloji Yüksek Okulu’nda (Iqra College of Technology) eğitimini sürdürmektedir. Elli yedi farklı ülkeden gelen öğrencilere öğrenim veren üniversite günümüze kadar 11.000’in üzerinde mezun vermiştir.
Pakistanlı öğrencilerin lisans eğitimine başlayabilmeleri için devlet liselerinden yahut medreselerden mezun olmaları ve Pakistan hükümetince yapılan üniversiteye giriş sınavında yeterli puan almaları gerekmektedir. Bu sınavın yanı sıra üniversiteye kabul sırasında ayrı bir sınav yapılmaktadır. Kayıt yaptırmaya hak kazanan öğrencilerin ikinci aşama olarak dil yeterlilikleri de ölçülmektedir. Arapça, Urduca ve İngilizce eğitim dili olmakla beraber bazı bölümlerde bu dillerden birinin ya da ikisinin bilinmesi yeterli sayılmaktadır. Her akademik yılın ilk yarısında başarılı öğrencilere başarı seviyelerine göre malî destek sağlayan Uluslararası İslâm Üniversitesi’nde yüksek lisans ve doktora programları da bulunmaktadır.
Eğitim faaliyetlerine iki ayrı kampüste devam edilmektedir. Üniversite ilk olarak, İslâmâbâd’ın kuzeyinde Türk mimarı Vedat Dalokay tarafından inşa edilen Faysal Camii çevresindeki alanda öğretim hizmetlerine başlamış, 2000 yılında Pakistan hükümetinin tahsis ettiği 704 dönüm arsa üzerinde yapılan merkez kampüse taşınmış, eski kampüs üniversite bünyesindeki İslâm Araştırmaları Enstitüsü, İkbal Uluslararası Araştırma ve Diyalog Enstitüsü, Dâvâ Akademi, Şeriat Akademisi ve Dr. Hamîdullah Kütüphanesi’ne bırakılmıştır. Merkez kampüste inşa edilen fakülte binaları ve öğrenci yurtları için iki aşamalı bir planlanmaya gidilmiş, ilk aşama 2003 yılında bitirilmiş, merkez kütüphanenin yapımı ise 2006’da tamamlanmıştır. Kampüs inşaatının ikinci aşaması sona erdiğinde 20.000’i erkek, 10.000’i kız olmak üzere toplam 30.000 öğrencinin öğrenimine imkân sağlanacaktır. Öte yandan kız öğrencilerin sayısı zamanla artmış, 2000 yılında 813 olan bu sayı 2009’da 6589’a ulaşmıştır. Üniversitede misafir öğretim elemanları ile birlikte 260 hanım akademik personel görev yapmaktadır. Merkez kampüsü içerisinde kız ve erkek öğrencilerin kampüsleri ayrılmış, dört blokta eğitim imkânı sunan üniversitede ayrıca kız öğrenciler için merkez kampüste sosyal yaşam alanı kurulmuştur. Kampüste teknoloji, bilişim, mühendislik, fen ve dil laboratuvarları, 400 kişilik konferans salonu, seminer odaları, 1600 kişilik öğrenci yurdu, sağlık merkezi ve spor salonu yer almaktadır.
Üniversitenin bünyesinde bilimsel etkinliklerde bulunan çeşitli yüksek okul, enstitü ve merkezler bulunmaktadır. Araştırma merkezlerinin içerisinde İslâm Araştırmaları Enstitüsü’nün önemli bir yeri vardır. Bu enstitü Islamic Studies, ed-Dirâsâtü’l-İslâmiyye, Fikr u Naẓar, Insights adlı akademik dergiler yayımlamaktadır. Üniversitenin çıkardığı Mayar ve Journal of Business and Management Science dergileri de yayın hayatına devam etmektedir. Uluslararası İslâm Üniversitesi, Ezher (Kahire) ve Ümmülkurâ (Mekke) üniversiteleri, İslâm Üniversitesi (Medine), İmam Muhammed b. Suûd Üniversitesi (Riyad) ve Kral Abdülazîz Üniversitesi ile (Cidde) iş birliği yapmaktadır. Pakistan hükümeti yanında Küveyt İkra Yardım Vakfı, Küveyt Halk Komitesi, Cidde İkra Topluluğu, Cidde İslâm Kalkınma Bankası, Cidde Saudi Economic and Development Company, Şeyh Hamdân b. Râşid el-Mektûm üniversiteye destek sağlamakta ve malî ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Malezya’da da aynı adı taşıyan bir üniversite bulunmaktadır.
BİBLİYOGRAFYA
Hand Book and Master Plan of Islamic Research Institute, Islamabad 1980, I, tür.yer.
The Islamic University Hand Book 1985-1986, Islamabad 1985, tür.yer.
The Islamic University Calendar 1985, Islamabad 1985, I, tür.yer.
International Islamic University, Ordinance, Islamabad 1985, tür.yer.
M. Majid Khan, Issue of Access in Public and Private Higher Education Institutions in Islamabad (doktora tezi, 2010), University of Massachusetts, s. 45.
Mefkure Nur Pakdemirli, Pakistan’da Yüksek Din Öğretimi Kurumları (doktora tezi, 2013), Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 150-153, 158, 162.
Jamal Malik, “Islamic Mission and Call: The Case of The International Islamic University, Islamabad”, Islam and Christian-Muslim Relations, IX/1, Birmingham 1998, s. 31-45.
Görseller
