İBNÜ’l-FELEKÎ

Muhtemelen Hemedan’da doğdu. Astronomi ve matematik âlimi olan dedesi Ebû Bekir Ahmed b. Hasan el-Felekî’ye nisbetle İbnü’l-Felekî diye anıldı. Tahsiline Hemedan’da başladı. Burada ve öğrenim için gittiği Irak ve Horasan bölgelerinde Ebû Saîd es-Sîrâfî, İbn Rezkûye, İbn Bişrân diye tanınan Ebü’l-Hüseyin Ali b. Muhammed el-Bağdâdî ve Kādılkudât Ebû Bekir el-Hîrî gibi âlimlerden ders aldı. Kendisinden de Ahmed b. Muhammed el-Meydânî ile diğer bazı şahsiyetler rivayette bulundu. Hâce Abdullah-ı Herevî, İbnü’l-Felekî’nin gayretli bir sûfî olduğunu ve hâfızası ondan daha güçlü bir kimse görmediğini söylemiştir. Bazı kimseler ilminden faydalanılmadığı gerekçesiyle onu eleştirmişse de Zehebî hadis rivayet etmeye fırsat bulamadan genç yaşta vefat ettiğini kaydeder. Titiz bir muhaddis olduğu bildirilen İbnü’l-Felekî Şâban 427’de (Haziran 1036) Nîşâbur’da vefat etti.

Çeşitli eserler yazdığı belirtilen İbnü’l-Felekî’nin (İbnü’s-Salâh, II, 611) bu çalışmalarından ikisinin adı zikredilmiş olup bunlardan Müntehe’l-kemâl fî maʿrifeti’r-ricâl’in 1000 cüz hacminde olduğu söylenmiş, Zehebî bu eseri el-Müntehâ fî maʿrifeti’r-ricâl (Aʿlâmü’n-nübelâʾ, XVII, 503) ve el-Müntehâ fi’l-kemâl fî maʿrifeti’r-ricâl (el-ʿİber, II, 256) adlarıyla kaydetmiştir. Onun diğer eseri ise Maʿrifetü elḳābi’l-muḥaddis̱în adını taşımaktadır.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2000 yılında İstanbul’da basılan 21. cildinde, 44 numaralı sayfada yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.