EKBERİYYE
Muhyiddin İbnü’l-Arabî’ye (ö. 638/1240) nisbet edilen tasavvufî ve fikrî bir hareket.
FUSÛSÜ’l-HİKEM
Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin (ö. 638/1240) bütün fikirlerinin özeti sayılan temel eseri.
el-FÜTÛHÂTÜ’l-MEKKİYYE
Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin (ö. 638/1240) tasavvufî görüşlerini en geniş boyutlarıyla açıkladığı eseri.
AKĀİDÜ İBNİ’l-ARABÎ
Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin (ö. 638/1240) akaide dair üç risâlesinin ortak adı.
SADREDDİN KONEVÎ
Vahdet-i vücûd düşüncesinin Muhyiddin İbnü’l-Arabî’den sonraki en önemli temsilcisi.
İBN SEVDEKÎN
Muhyiddin İbnü’l-Arabî’nin öğrencisi, sûfî müellif.
Talebesi
TİLİMSÂNÎ, Afîfüddin
Ekberiyye mektebine mensup sûfî müellif.
Tasavvuf anlayışının temel kavramlarından biri
VAHDET-i VÜCÛD
Varlığın birliği ve varlıkta birlik anlamında bir tasavvuf terimi; bu bağlamda Tanrı, âlem ve insan ilişkilerini açıklayan düşünce sistemi.
Tasavvuf anlayışının temel kavramlarından biri
A‘YÂN-ı SÂBİTE
Eşyanın görünür hale gelmeden önce Allah’ın ilminde bilgi olarak mevcudiyeti, zâhir olan varlıkların Allah’ın ilmindeki mahiyetleri, gizli hakikatleri.
Çağdaşı
MECDÜDDİN İSHAK
Fütüvvet teşkilâtının Anadolu’da yayılmasında önemli rolü olan sûfî.
Çağdaşı
EVHADÜDDÎN-i KİRMÂNÎ
Mutasavvıf-şair.
Çağdaşı
el-MELİKÜ’l-MUZAFFER
Eyyûbîler’in Hama kolunun kurucusu ve ilk hükümdarı (1178-1191).
Çağdaşı
İBN RÜŞD
Meşşâî okulunun son temsilcisi, filozof, fakih ve hekim.
Çağdaşı
KEYKÂVUS I
Anadolu Selçuklu sultanı (1211-1220).
Hocası
İBN EBÛ CEMRE, Ebû Bekir
Mâlikî fakihi, kadı.
Soyundan geldiği kişi
HÂTİM et-TÂÎ
Câhiliye döneminin cömertliğiyle ünlü şairi.
Menâkıbını yazdığı sûfî
ZÜNNÛN el-MISRÎ
İlk dönem sûfîlerinden.
Eserini şerh eden isim
CENDÎ
Fuṣûṣü’l-ḥikem’in ilk şârihi, mutasavvıf-şair.
Eserini şerh eden isim
KÂŞÂNÎ, Abdürrezzâk
Tasavvufî tefsir ve terimlere dair eserleriyle tanınan mutasavvıf.
Eserini şerh eden isim
DÂVÛD-i KAYSERÎ
Osmanlı Devleti’nin kuruluş devrinde yaşayan mutasavvıf ve ilk Osmanlı müderrisi.
Eserini şerh eden isim
HAYDAR el-ÂMÜLÎ
Şiîliği tasavvufla bağdaştırmaya çalışan âlim.
Eserini şerh eden isim
ABDULLAH BOSNEVÎ
Fuṣûṣü’l-ḥikem şerhiyle tanınan âlim ve mutasavvıf.
Eserini şerh eden isim
KARABAŞ VELÎ
Halvetiyye-Şâbâniyye tarikatının Karabaşiyye kolunun kurucusu.
Eserini şerh eden isim
NABLUSÎ, Abdülganî b. İsmâil
Sûfî, fakih, edip ve şair.
Eserini şerh eden isim
ANKARAVÎ, İsmâil Rusûhî
Mevlevî şeyhi ve Mes̱nevî şârihi.
Eserini şerh eden isim
SALÂHÎ EFENDİ
Halvetî-Uşşâkī şeyhi, âlim ve şair.
Eserini şerh eden isim
MUHAMMED NÛRÜ’l-ARABÎ
Mutasavvıf, üçüncü dönem Melâmîliğinin kurucusu.
Eserini şerh eden isim
KONUK, Ahmet Avni
Mutasavvıf, mûsikişinas ve bestekâr.
Eserine şerh yazdığı mutasavvıf
İBN KASÎ, Ebü’l-Kāsım
Endülüs’teki tasavvuf akımının temsilcilerinden, Murâbıtlar aleyhindeki “sevretü’l-mürîdîn” hareketinin lideri.
Etkilendiği isim
HALLÂC-ı MANSÛR
Tasavvufun gelişmesine önemli katkılarda bulunan ünlü mutasavvıf.
Etkilendiği isim
BÂYEZÎD-i BİSTÂMÎ
İlk büyük mutasavvıflardan.
Etkilendiği isim
SEHL et-TÜSTERÎ
Sûfî ve müfessir.
Etkilendiği isim
EBÛ MEDYEN
Medyeniyye tarikatının kurucusu Kuzey Afrikalı mutasavvıf.
Etkilendiği isim
HAKÎM et-TİRMİZÎ
Velîlik konusundaki görüşleriyle tanınan sûfî.
Etkilendiği isim
İBN MESERRE
Tasavvufî eğilimleri ve Mu‘tezilî görüşleriyle tanınan filozof.
Etkilendiği isim
İBNÜ’l-ARÎF
Meḥâsinü’l-mecâlis adlı eseriyle tanınan Endülüslü sûfî.
Etkilendiği isim
İBN BERRECÂN
Endülüslü âlim ve mutasavvıf.
Etkilediği isim
FERGĀNÎ, Saîdüddin
Ekberiyye mektebine mensup sûfî müellif.
Etkilediği isim
FAHREDDÎN-i IRÂKĪ
Lemaʿât adlı eseriyle tanınan mutasavvıf şair.
Etkilediği isim
İBN SEB‘ÎN
Sûfî filozof.
Etkilediği isim
EVHADÜDDÎN-i BELYÂNÎ
Risâletü’l-aḥadiyye adlı eseriyle tanınan sûfî.
Etkilediği isim
ABDÜLKERÎM el-CÎLÎ
el-İnsânü’l-kâmil adlı eseriyle tanınan âlim ve mutasavvıf.
Etkilediği isim
ŞA‘RÂNÎ
Mısırlı âlim ve sûfî.
Etkilediği isim
MOLLA FENÂRÎ
Osmanlı âlimi.
Etkilediği isim
ATPAZARÎ OSMAN FAZLI
Âlim, mutasavvıf; İsmâil Hakkı Bursevî’nin şeyhi.
Etkilediği isim
İSMÂİL HAKKI BURSEVÎ
Celvetî şeyhi, müfessir, şair.
Etkilediği isim
NİYÂZÎ-i MISRÎ
Halvetiyye’nin Mısriyye kolunun kurucusu, mutasavvıf şair.
Etkilediği isim
ALİ DEDE, Bosnevî
Halvetiyye tarikatı şeyhlerinden, âlim ve mutasavvıf.
Etkilediği isim
MOLLA SADRÂ
İşrâkī, Ekberî ve Meşşâî düşünce ekollerini mezceden İranlı filozof ve âlim.
Etkilediği isim
FEYZ-i KÂŞÂNÎ
Sûfî meşrepli İranlı Şiî âlimi.
Etkilediği isim
FÎRÛZÂBÂDÎ
el-Ḳāmûsü’l-muḥîṭ adlı sözlüğüyle tanınan Arap dili, tefsir ve hadis âlimi.
Etkilediği isim
GENGÛHÎ, Abdülkuddûs
Çiştiyye tarikatının Sâbiriyye koluna mensup Hindistanlı mutasavvıf şair.
Etkilediği isim
ALİ b. MEYMÛN
Şâzeliyye tarikatına mensup Kuzey Afrikalı meşhur sûfî.
Etkilediği isim
HAMZA FANSÛRÎ
Malay dilinde eser yazan ilk mutasavvıf-şair.
Etkilediği isim
ŞEMSEDDÎN-i SUMATRÂNÎ
Açeli âlim ve sûfî.
ŞÎRÎN-i MAĞRİBÎ
Muhyiddin İbnü’l-Arabî ekolüne bağlı İranlı sûfî şair.
Etkilediği isim
ŞAH VELİYYULLAH
Hindistanlı âlim ve ıslahatçı.
Etkilediği isim
İBN ÂBİDÎN, Ahmed b. Abdülganî
Hanefî âlimi.
Etkilediği isim
İBN KUTLUBOĞA
Hanefî fakihi ve hadis âlimi.
Etkilediği isim
FERÎD, Hâce Gulâm
Hindistan’da Pencâbî dilinin Sirâikî lehçesiyle şiir söyleyen sûfî şair.
Tasavvuf anlayışını eleştiren mutasavvıf
ALÂÜDDEVLE-i SİMNÂNÎ
Rükniyye tarikatının kurucusu, İranlı âlim ve şair.
Tasavvuf anlayışını eleştiren mutasavvıf
İMÂM-ı RABBÂNÎ
Nakşibendiyye tarikatının Müceddidiyye kolunun kurucusu.
Tasavvuf anlayışını eleştiren kişi
İBN TEYMİYYE, Takıyyüddin
Görüş ve eleştirileriyle İslâm düşüncesinin gelişmesine tesir eden Selefî âlimi, müctehid.
Tasavvuf anlayışını eleştiren kişi
HALEBÎ, İbrâhim b. Muhammed
Osmanlı âlimi, fakih.
Tasavvuf anlayışını eleştiren kişi
ALİ el-KĀRÎ
Tanınmış Hanefî fakihi, muhaddis, müfessir ve kıraat âlimi.
Menâkıbını kaleme alan isim
BURSALI MEHMED TÂHİR
Osmanlı Müellifleri adlı eseriyle ünlü bibliyografya ve biyografi âlimi.
ABDÜLHÂDÎ (JOHN GUSTAF AGUÉLI)
Avrupa’da İslâm tasavvufu ve İbnü’l-Arabî ekolünün tanınmasında önemli rol oynayan İsveçli ressam, Şâzeliyye tarikatı halifesi.
OSMAN YAHYÂ
İbnü’l-Arabî’nin eserleri üzerinde yaptığı çalışmalarla tanınan Suriyeli fikir adamı, nâşir.