İBN ŞÜREYH - TDV İslâm Ansiklopedisi

İBN ŞÜREYH

ابن شريح
Müellif: AHMET MADAZLI
İBN ŞÜREYH
Müellif: AHMET MADAZLI
Web Sitesi: TDV İslâm Ansiklopedisi
Yayımcı: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi
Baskı Tarihi: 1999
Erişim Tarihi: 28.11.2024
Web Adresi:
https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-sureyh
AHMET MADAZLI, "İBN ŞÜREYH", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/ibn-sureyh (28.11.2024).
Kopyalama metni

392’de (1002) İşbîliye’de (Sevilla) doğdu. Mısır’dan gelerek Endülüs’e yerleşen Ebü’l-Abbas Tâcüleimme Ahmed b. Ali’den kıraat dersleri aldı. Ebû Amr Osman b. Ahmed el-Kayşetâlî’den ve Muhammed b. Tayyib el-Kehhâl, Ahmed b. Muhammed b. Abdülazîz el-Yahsubî gibi hocalardan hadis dinledi. 433 (1042) yılında seyahate çıkarak Mısır’da âlî isnad sahibi Ebü’l-Abbas İbn Nefîs ile Ebû Ali Hasan b. Muhammed el-Bağdâdî’nin kıraat derslerine devam etti. İbn Nefîs’ten ayrıca hadis dinledi. Ebû Zer Abd b. Ahmed el-Herevî’den Buhârî’nin el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ’ini okudu ve icâzet aldı (İbn Beşküvâl, s. 533). Mısır’dan sonra hac farîzasını yerine getirmek üzere gittiği Mekke’de bir müddet kalarak Ebü’l-Hasan Ahmed b. Muhammed el-Kantârî’nin kıraat derslerini takip etti. Mekkî b. Ebû Tâlib’le görüşerek kendisinden faydalandı ve icâzet aldı.

İbn Şüreyh Endülüs’e döndükten sonra İşbîliye hatipliği görevini üstlendi; şeyhü’l-kurrâ oldu. el-Kâfî adlı eserini yazıp okutmaya başladı. Oğlu Ebü’l-Hasan Şüreyh ile Îsâ b. Hazm, Ebü’l-Abbas İbn Ayşûn kendisinden kıraat ve hadis tahsil eden öğrencileri arasında yer alır. Başta kıraat olmak üzere sarf, nahiv, hadis ve fıkıh alanlarında saygın bir yere sahip olan ve rivayetlerinde sika kabul edilen İbn Şüreyh 4 Şevval 476’da (14 Şubat 1084) İşbîliye’de vefat etti.

Eserleri. İbn Şüreyh’in günümüze ulaşan tek eseri el-Kâfî fi’l-ḳırâʾâti’s-sebʿ adını taşımaktadır. Brockelmann, yazma nüshaları Hacı Selim Ağa Kütüphanesi ile (nr. 7, vr. 58-101) Dârü’l-kütübi’l-Mısriyye’de (nr. 614) bulunan eserin Ebû Hafs Ömer b. Kāsım el-Ensârî’nin Kitâbü’l-Muḳarrer adlı kitabının kenarında neşredildiğini söylemektedir (GAL Suppl., I, 722). Müellifin kaynaklarda adı geçen diğer eserleri de şunlardır: et-Teẕkîr (et-Teẕkire), İḫtiṣârü’l-Ḥücce (Ebû Ali el-Fesevî’nin el-Ḥücce fi’l-ḳırâʾâti’s-sebʿ adlı eserinin muhtasarıdır), Tebṣıratü’t-teẕkire, Nüzhetü’t-tebṣıra.


BİBLİYOGRAFYA

Mekkî b. Ebû Tâlib, el-İbâne ʿan meʿâni’l-ḳırâʾât, Kahire 1379/1960, s. 40-41.

, s. 553.

Dabbî, Buġyetü’l-mültemis, Kahire 1967, s. 81.

, II, 772, 824-825.

a.mlf., , XVIII, 554-555.

, II, 153.

a.mlf., , I, 67.

, II, 141.

, II, 1379.

, II, 74.

, I, 722.

Abdüsselâm Ahmed el-Kenûnî, el-Medresetü’l-Ḳurʾâniyye fi’l-Maġrib mine’l-fetḥi’l-İslâmî ilâ İbn ʿAṭıyye, Rabat 1401/1981, I, 97.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1999 yılında İstanbul’da basılan 20. cildinde, 383 numaralı sayfada yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.
TDV İslâm Ansiklopedisi'nden rastgele bir madde okumak ister misiniz?
BAŞKA BİR MADDE GÖSTER