https://islamansiklopedisi.org.tr/buhari-tahir-b-ahmed
482’de (1090) Buhara’da doğdu. Hayatı hakkında kaynaklarda yeterli bilgi yoktur. Babası Kıvâmüddin Ahmed, dayısı Zahîrüddin Hasan b. Ali el-Mergīnânî’den, Hammâd b. İbrâhim es-Saffâr ve Kādîhan’dan fıkıh okudu. Derin bilgisiyle Mâverâünnehir Hanefî ulemâsı arasında temayüz eden ve İbn Kemal’in fıkıh âlimlerinin dereceleriyle ilgili tasnifine göre mezhep imamından rivayet bulunmayan konularda ictihad yapabilen âlimlerden (meselede müctehid) sayılan Buhârî, Cemâziyelevvel 542’de (Ekim-Kasım 1147) Serahs’ta vefat etti ve Buhara’ya götürülerek orada defnedildi.
Eserleri. Ḫizânetü’l-fetâvâ. Bazı kaynaklarda Ḫizânetü’l-vâḳıʿât veya el-Vâḳıʿât adıyla zikredilen eser de bu olmalıdır. Delhi (1318) ve Kahire’de (1327-1328) yedi cilt halinde basılmıştır. Kaynaklarda en-Nisâb adıyla bir başka eseri de zikredilen Buhârî’nin bu eserlerini ihtisar ederek telif ettiği Ḫulâṣatü’l-fetâvâ adlı kitabı da Leknev’de basılmıştır (taşbaskı, ts.). Ḫulâṣatü’l-fetâvâ’nın Süleymaniye Kütüphanesi’nde kırk civarında yazma nüshası bulunmaktadır.
BİBLİYOGRAFYA
Kureşî, el-Cevâhirü’l-muḍıyye, II, 276.
Taşköprizâde, Ṭabaḳātü’l-fuḳahâʾ, Musul 1961, s. 105.
Keşfü’ẓ-ẓunûn, I, 702, 703, 718.
Leknevî, el-Fevâʾidü’l-behiyye, s. 84.
Brockelmann, GAL, I, 462; Suppl., I, 640-641.
Ziriklî, el-Aʿlâm, III, 318.
Kehhâle, Muʿcemü’l-müʾellifîn, V, 32.
Yusuf Ziya Kavakcı, XI ve XII. Asırlarda Karahanlılar Devrinde Māvarā’ al-Nahr İslâm Hukukçuları, Ankara 1976, s. 99-100.
Ahmet Özel, Hanefi Fıkıh Âlimleri, Ankara 1990, s. 50.
İlişkili Maddeler
Görseller
