BEKRÎ, Ebü’l-Hasan el-Kasasî

Bekrî’nin hayatına dair bilgi bulunmadığı gibi hangi yüzyılda yaşadığı da kesin olarak belli değildir. Zehebî V. (XI.) yüzyılda yaşadığını tahmin etmekte, III. (IX.) yüzyılın ortalarında öldüğünü kaydeden Luvîs Şeyho ise bu bilgiyi hangi kaynaktan aldığını belirtmemektedir. F. Rosenthal onun VII. (XIII.) yüzyılın sonlarına doğru yaşamış bazı müelliflerden nakiller yaptığını söyleyerek bu yüzyılda yaşamış olabileceğini ve ona nisbet edilen eserlerin hepsinin kendisine aidiyetinin de kesin olmadığını ileri sürmektedir. Bekrî’nin “Basralı vâiz” şeklindeki unvanına itibar edilecek olursa muhtemelen Irak’ta yaşadığı söylenebilir. Hz. Peygamber’in hayatını anlatan Sîretü’n-nebî adlı eseri hayalî hikâyelerle ve yanlış bilgilerle dolu olduğu için okunması bir fetva ile yasaklanmıştır. Zehebî onu “iftira etmekten ve yalan söylemekten utanmayan, hatta Müseylimetülkezzâb’dan daha yalancı biri” olarak tavsif etmekte, yazdığı şeylerin hiçbir mesnedi bulunmadığını veya anlattığı olaylara pek çok uydurma bilgi ilâve ettiğini söylemektedir.

Bekrî’nin başlıca eserleri şunlardır:

1. ed-Dürretü’l-mükellele fî fütûḥi Mekkete’l-mübeccele. Mekke’nin fethini anlatan bu manzume Vâkıdî’nin Fütûḥu’ş-Şâm adlı eserinin kenarında birçok defa basılmıştır (Kahire 1278, 1293, 1297, 1300, 1301, 1303, 1304, 1310, 1343).

2. Fütûḥu’l-Yemen. Ḥikâyetü (Ġazvetü) reʾsi’l-ġūl diye de tanınan bu kitabın birçok baskısı yapılmıştır (Kahire 1282, 1288, 1297, 1299, 1302, 1305, 1315, 1324; Bombay 1295).

3. Ġazvetü’l-İmâm ʿAlî b. Ebî Ṭâlib maʿa’l-laʿîn Heḍḍâm b. el-Ḥaccâf. Bazı kaynaklarda el-Ḥuṣûnü’s-sebʿa veya Ġazâtü sebʿ ḥuṣûn adıyla geçen ve asılsız hikâyelerle dolu olan bu kitapta yedi kaleye sahip olan Heddâm b. Haccâf ile Hz. Ali arasında geçen savaşlar anlatılmaktadır (Kahire 1280, 1304, 1307).

4. Ġazvetü’l-aḥzâb. Hz. Ali’nin ve bazı sahâbîlerin kahramanlıklarını anlatan eser Vâḳıʿatü’l-Ḫendeḳ adıyla da bilinmektedir (Kahire 1301, 1305).

5. Bedâʾiʿu’z-zühûr ve veḳāʾiʿu’d-dühûr. Hz. Peygamber’in sîreti ile Mısır’a dair asılsız hikâyelerin anlatıldığı kitap Ḳıṣṣatü’l-muḳaddem ʿale’z-zeybaḳ ile birlikte yayımlanmıştır (Kahire 1297, 1304).

6. Ḳıṣṣatü İslâmi’ṭ-Ṭufeyl b. ʿÂmir ed-Devsî (Kahire 1322).

7. Feżâʾilü’n-nıṣf min Şaʿbân. Eser birçok uydurma hadis ihtiva etmektedir (İskenderiye 1286).

8. İntiḳālü envâri mevlidi’l-Muṣṭafâ el-muḫtâr ve muʿcizâtühû ve meġāzih. Brockelmann eserin birçok defa basıldığını söylemektedir (bk. GAL Suppl., I, 616).

9. Sîretü’n-nebî. Eserin Siyer-i Nebî Tercümesi adlı çevirisinin bir nüshası Süleymaniye Kütüphanesi’nde (Hacı Mahmud Efendi, nr. 4361, 397 varak) bulunmaktadır.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1992 yılında İstanbul’da basılan 5. cildinde, 366 numaralı sayfada yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.