https://islamansiklopedisi.org.tr/amr-b-hureys
Hicretten yaklaşık iki yıl önce veya Bedir günü doğduğuna dair rivayetler vardır. Ancak, Medine’de Hz. Peygamber’in, elindeki okla bir ev yeri çizdikten sonra ona, “Bunu sana veriyorum” (Ebû Dâvûd, “Ḫarâc ve İmâre”, 34) dediği dikkate alınırsa, o zaman yaşının pek de küçük olmadığı anlaşılır. Babası ve kardeşi Saîd de sahâbîdir. Kureyş’in bir kolu olan Benî Mahzûm kabilesine nisbet edilerek el-Mahzûmî diye anılır. Hz. Peygamber, çok küçük yaşta huzuruna getirilen Amr’ın başını okşamış, alışverişinin bereketli olması için dua etmiştir. Bu dua bereketiyle Amr daha sonraları yerleştiği Kûfe’nin en büyük zenginlerinden biri olmuştur. Kûfe kurulduktan hemen sonra oraya göç eden Amr, Kûfe Mescidi yanında bir taraftan ibrişim ve elbise ticaretinin, öte yandan dinî ve edebî sohbetlerin merkezi olan büyük bir bina yaptırdı. Emevîler’in Irak valisi Ziyâd b. Ebû Süfyân, kışı geçirmek üzere Basra’ya gittiğinde yerine Amr’ı vekil bırakırdı.
Amr b. Hureys ticaretin yanı sıra hadis rivayetiyle de meşgul olmuştu. Doğrudan Hz. Peygamber’den, ayrıca Hz. Ebû Bekir, Ömer, Ali, İbn Mes‘ûd ve kardeşi Saîd’den rivayetleri vardır. Kendisinden başta oğlu Ca‘fer olmak üzere Kûfe hadis ekolünün tanınmış muhaddisleri rivayette bulunmuşlardır. Rivayetleri Kütüb-i Sitte’de ve Ahmed b. Hanbel’in Müsned’inde (IV, 306-307) yer almaktadır.
BİBLİYOGRAFYA
Müsned, IV, 306-307.
Ebû Dâvûd, “Ḫarâc ve İmâre”, 36.
İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, VI, 23.
Buhârî, et-Târîḫu’l-kebîr, VI, 305.
İbn Hibbân, Meşâhîr, s. 46.
a.mlf., es̱-S̱iḳāt, III, 272.
İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, IV, 213-214.
Zehebî, Aʿlâmü’n-nübelâʾ, III, 417-419.
a.mlf., Tecrîdü esmâʾi’ṣ-ṣaḥâbe, Kahire 1971, I, 404.
İbn Hacer, el-İṣâbe (Bicâvî), IV, 619.
a.mlf., Tehẕîbü’t-Tehẕîb, VIII, 17.
Wensinck, el-Muʿcem, VIII, 209.
