https://islamansiklopedisi.org.tr/amiri-yahya-b-ebu-bekir
816’da (1413) Yemen’in Haraz nahiyesinde doğdu. Ebü’l-Feth el-Merâgī, Ali b. İbrâhim en-Nahvî, Muhammed b. Ebü’l-Gays el-Kirmânî, Hâfız b. Fehd el-Mekkî ve babasından fıkıh, hadis, tarih ve tıp öğrenimi gördü. Çeşitli sahalarda eser veren müellif devrinde Yemen’in önde gelen âlimlerindendi. Haraz’da vefat etti.
Eserleri. 1. er-Riyâżü’l-müsteṭâbe fî maʿrifeti men revâ fi’ṣ-ṣaḥîḥayn mine’ṣ-ṣaḥâbe. Rivayet ettikleri hadisler Ṣaḥîḥ-i Buḫârî ile Ṣaḥîḥ-i Müslim’de yer alan ashap hakkında bilgi veren eser ilk defa Ömer Ebû Hacele tarafından yayımlanmıştır (Bhopal 1303). Eser daha sonra da basılmıştır (Katar 1400).
2. Behcetü’l-meḥâfil ve buġyetü’l-emâs̱il fî telḫîṣi’s-siyer ve’l-muʿcizât ve’ş-şemâʾil. Müellifin 855’te (1451) tamamladığı siyer ve fıkhî meselelere dair olan bu eser Cemâleddin Muhammed el-Eşhar el-Yemenî’nin şerhiyle birlikte neşredilmiştir (I-II, Mısır 1330).
3. Ġurbâlü’z-zamân. Hicretten itibaren VII. yüzyılın ortalarına kadar meydana gelen olayları ihtiva eder.
4. Beyânü’l-iʿtiḳād ve mâ yeks̱üru ileyhi iḥtiyâcü’l-ʿibâd. Kelâmla ilgili olan bu eserde akaid meseleleriyle küfür ve irtidadı gerektiren sözler (elfâz-ı küfür) üzerinde durulmaktadır (Süleymaniye Ktp., Mihrişah Sultan, nr. 439/8; Kayseri Râşid Efendi Ktp., nr. 1120/2).
Diğer bazı eserleri de şunlardır: el-ʿUded fîmâ lâ yestaġnî ʿanhü aḥad (Süleymaniye Ktp., Bağdatlı Vehbi Efendi, nr. 949), et-Tuḥfetü’l-câmiʿa li’l-müfredâti’ṭ-ṭıbbi’n-nâfiʿa, Vesîletü’ṭ-ṭâlib ilâ neyli’l-meṭâlib, Buġyetü’l-merâm fî sîreti seyyidi’l-enâm.
BİBLİYOGRAFYA
Sehâvî, eḍ-Ḍavʾü’l-lâmiʿ, X, 224.
Keşfü’ẓ-ẓunûn, s. 258.
Şevkânî, el-Bedrü’ṭ-ṭâliʿ, II, 327.
Serkîs, Muʿcem, II, 1261.
Brockelmann, GAL Suppl., II, 225-226.
Îżâḥu’l-meknûn, I, 203; II, 96.
Ziriklî, el-Aʿlâm, IX, 168.
Kehhâle, Muʿcemü’l-müʾellifîn, XIII, 187-188.
el-Ḳāmûsü’l-İslâmî, II, 62-63.
Kettânî, er-Risâletü’l-müsteṭrafe, s. 207-208.
Müneccid, Muʿcem, IV, 109.
M. Ullmann, Die Medizin im Islam, Leiden 1970, s. 286.
Eymen Fuâd Seyyid, Meṣâdiru târîḫi’l-Yemen fi’l-ʿaṣri’l-İslâmî, Kahire 1974, s. 185.
Abdülhay el-Kettânî, Fihrisü’l-fehâris, II, 1131.
Metin Yurdagür, Bibliyografik Bir Kelâm Tarihi Denemesi, İstanbul 1989, s. 120-121.
