https://islamansiklopedisi.org.tr/ahmed-efendi-calak
Tasavvuf ve mûsiki çevrelerinde Çâlâk lakabı ile şöhret bulmuştur. Kelime halk ağzında “çaylak” şekline girdiğinden Çaylak Ahmed Efendi olarak da anılır.
Hayatı hakkında fazla bilgi bulunmamakla beraber İstanbul’da yaşadığı bilinmektedir. 1091’de (1680) Cağaloğlu Sarayı civarında kendi lakabı ile anılan Halvetiyye Tekkesi şeyhliğine tayin edildi. Safer 1123 (1711) tarihinde vefatına kadar bu vazifede kaldı ve aynı tekkenin hazîresine defnedildi. Müstakimzâde, Mecmûa’sında onun 1133’te öldüğünü kaydediyorsa da diğer kaynaklarla karşılaştırıldığında bu tarihin yanlış olduğu anlaşılmaktadır. Vefatından sonra yerine, Türk dinî mûsikisinin önde gelen bestekârlarından biri olan oğlu Çâlâkzâde Şeyh Mustafa Efendi getirilmiştir.
Ahmed Efendi zamanının önemli zâkirleri arasında yer almış, dinî mûsiki ve tasavvuf sahasındaki kudretini de uzun müddet devam ettirdiği şeyhlik vazifesi ile göstermiştir. Bestelediği dinî eserler muhtelif el yazması güfte mecmualarında görülmekte ise de bunlardan hiçbiri günümüze ulaşmamıştır.
BİBLİYOGRAFYA
Hasîb Üsküdârî, Vefeyât-ı Ekâbir-i İslâmiyye, Millet Ktp., Ali Emîrî, Tarih, nr. 620, vr. 21a.
Müstakimzâde Süleyman Sâdeddin, Mecmûa-i İlâhiyyât, Süleymaniye Ktp., Esad Efendi, nr. 3397, vr. 147a.
Mehmed Şükrü, Silsilenâme-i Sûfiyye, Hacı Selim Ağa Ktp., Hüdâî Efendi, nr. 1098, vr. 23b.
Ergun, Antoloji, I, 127-128.
