https://islamansiklopedisi.org.tr/abdullah-b-suud
Babası Suûd b. Abdülazîz’in ölümü üzerine 1814’te Suûdîler’in başına geçti. Kardeşiyle olan anlaşmazlığını hallettikten sonra, Mısır Valisi Mehmed Ali Paşa’nın Hicaz bölgesine asayişi sağlamak için gönderdiği kuvvetlerle mücadele etti. Mehmed Ali Paşa’nın oğlu Tosun Paşa’nın Necid harekâtı sırasında onunla mütareke yaptı; ancak sulh müzakereleri bir netice vermedi. 1816’da ölen Tosun Paşa’nın yerine kardeşi İbrâhim Paşa’nın Arabistan’a gelmesiyle mücadele şiddetlendi. Abdullah, 2 Mayıs 1817’de İbrâhim Paşa kuvvetlerine mağlûp oldu ve Vehhâbîler’in merkezi olan Dir‘iye’ye çekildi. İbrâhim Paşa şehri kuşattı; beş aylık bir muhasaradan sonra 6 Eylül’de burayı ele geçirerek iç kaledeki bir kasra sığınmış bulunan Abdullah’ı dört oğlu ve bazı yakınları ile birlikte yakaladı. Önce Medine’ye sonra da Mısır’a götürülen Abdullah kâtibi ve hazinedarı ile birlikte deniz yoluyla İstanbul’a gönderildi. 14 Aralık 1818’de, Haliç’te Defterdar İskelesi’ne çıkarıldıktan sonra halka teşhir edilerek Divanyolu ile Bâbıâli’ye getirildi ve Bostancıbaşı nezaretinde hapsedildi. Haremeyn-i Şerîfeyn’den gasbedilen malların tesbiti için üç gün kadar burada sorguya çekildi; ardından da idam edildi (17 Aralık 1818).
BİBLİYOGRAFYA
Cebertî, ʿAcâʾibü’l-âs̱âr, III, 591, 595-596, 600.
Şânîzâde, Târih, II, 341-342, 383, 410; III, 9-10, 15-18.
Eyüb Sabrî, Târîh-i Vehhâbiyân, İstanbul 1296, s. 266 vd.
Cevdet, Târih, X, 150, 219-220; XI, 13-16.
Ziriklî, el-Aʿlâm, IV, 222.
R. Hartmann, “Die Wahhabiten”, ZDMG, LXXVIII (1924-25), s. 198.
J. H. Mordtmann, “İbn Sa’ûd”, İA, V/2, s. 799-805.
G. Rentz, “al-Dirʿiyya”, EI2 (İng.), II, 320-322.
İlişkili Maddeler
Görseller
